W poprzednich latach konsekwentnie trzymałem się postanowienia, że nie będę publikował dorocznych podsumowań na blogu. Ale że rok 2014 był dla Perfumowego Bloga, a także dla mnie osobiście, rokiem pod wieloma względami wyjątkowym (i wyjątkowo dobrym), na fali tej euforii postanowiłem sklecić swoje skromne i absolutnie subiektywne oraz osobiste perfumowe podsumowanie tegoż.

Oczywiście nie miałem fizycznej możliwości zapoznania się z wszystkimi premierami 2014 (wątpię, czy ktokolwiek miał). Mało tego – nie przewąchałem nawet wszystkich próbek czy flakonów, które do mnie w tym roku z różnych źródeł dotarły (!).  Wciąż cierpliwie czekają na testy, ale to już w 2015. Cóż – moja doba wciąż ma tylko 24 h i jeśli ktoś potrafiłby mi podpowiedzieć, w jaki sposób spowodować, by miała ich 32 – chętnie posłucham…

Ale do rzeczy. Rok 2014 zapamiętam jako ten, w którym skromnie bo skromnie, ale jednak – serią kilku konkursów z atrakcyjnymi pachnącymi nagrodami ufundowanymi przez zaprzyjaźnione perfumerie Quality Missala, Lulua i Mood Scent Bar świętowaliśmy na zaledwie rok młodszym facebookowym profilu bloga czwartą rocznice powstania Perfumum Fqjciora, przypominając sobie jednocześnie, że pisanie o perfumach w ogóle rozpocząłem na blogu perfumum.blox.pl kilkanaście miesięcy wcześniej. Oznacza to, że w styczniu 2015 minie w sumie 6 lat mojego perfumowego blogowania. Kawał czasu! Co ważne – mimo poznania setek pachnideł z każdej praktycznie półki, testowanie i odkrywanie nowych wciąż ekscytuje mnie tak jak dawniej, choć niewątpliwie moje wymagania wzrosły i coraz trudniej mnie zaskoczyć. Ale to naturalna kolej rzeczy i nie może być przecież inaczej.

Rok 2014 przyniósł kilka branżowych newsów o spory kalibrze. Przede wszystkim dowiedzieliśmy się (po prawdzie to już pod koniec 2013), że do szykującego się do zasłużonej emerytury Jean-Claude’a Elleny w laboratorium perfumowym Hermesa dołączy Christine Nagel. I tak się w 2014 roku stało.

Póki co jeszcze żadnych ewidentnych efektów tej współpracy nie dane nam było poznać, ale trzeba wspomnieć, że Hermes w kończącym się roku wypuścił kilka nowych godnych uwagi pachnideł. Przede wszystkim tzw. flankerów, czyli kolejnych wersji znanych już zapachów, w tym Eau Tres Fraiche klasyka Terre D’Hermes, która choć mocno oddalona od protoplasty, to jednak stanowi bardzo udane rozszerzenie męskiej linii zapachowej o świeży, lekki, współcześnie koloński, letni zapach. Poza tym warto wspomnieć o kolejnym wielkim klasyku Hermesa pochodzącym sprzed „panowania” J.C.Elleny, który ten poddał swoistemu olfaktorycznemu remasteringowi: Rose Amazone (po zeszłorocznym Bel Ami Vetiver). Intensywniejszej wersji Absolue doczekał się też damski kwiatowy Jour d’Hermes, zaś ekskluzywna kolekcja Hermessence wzbogacona została o skórzany Cuir d’Ange.

Ale newsy najcięższego kalibru dotarły do nas w ostatnim kwartale kończącego się roku. Najpierw o tym, że panowie Eduard Roschi i Fabrice Penot z Le Labo sprzedali swój biznes megakoncernowi kosmetycznemu Estee Lauder (ale podobno zachowali stanowiska artystycznych dyrektorów marki). Spore zaskoczenie, szczególnie gdy weźmiemy pod uwagę z pietyzmem od lat kreowaną przez nich sztuczną ekskluzywność swoją drogą świetnych perfum (poprzez bardzo wysokie nawet jak na niszę ceny oraz skandalicznie ograniczoną dystrybucję). Być może w związku z tą akwizycją Le Labo przedstawiło w 2014 roku tylko jedną premierową kompozycję: Geranium 30 autorstwa tajemniczego perfumiarza Barnabe Fillion, której póki co nie dane mi było poznać (czytaj – nie kupiłem sobie jeszcze próbki).

Ale prawdziwie gruchnęło kilka tygodni później. W ślady Le Labo poszedł bowiem… Frederic Malle (!). Jedna z absolutnie najważniejszych postaci współczesnej perfumerii, która w sposób niemożliwy do przecenienia przyczyniła się do przywrócenia blasku i świetności perfumerii artystycznej, niszowej, a także wyciągnęła z cienia perfumiarzy – faktycznych twórców perfum, dając początek swoistej branżowej rewolucji w tym zakresie. Odtąd perfumiarz rzadko pozostaje nieujawniony – nawet  w przypadku kompozycji typowo mainsteramowych, designerskich, tworzonych na zlecenie znanych brandów w laboratoriach wielkich koncernów perfumeryjnych. Ale Frederic Malle to przede wszystkim wydawca, perfumowy edytor, który przyczynił się do powstania wielu doskonałych pachnideł, tworząc przy tym markę – synonim prawdziwego współczesnego, pozbawionego blichtru i błyskotek luksusu. W przeciwieństwie bowiem do jednak stricte i wyłącznie komercyjnego Le Labo Frederic Malle jest postacią dużo większego formatu. Od zawsze podkreślał on swoje niezwykłe korzenie (jego dziadek Serge Heftler stworzył Parfums Christian Dior!) oraz swoje poczucie misji przywrócenia perfumom prawdziwej ekskluzywności i jakości, a perfumiarzom i ich kreatywności należnego im znaczenia. Oczywiste jest wszakże, że nie stworzył on Editions de Parfums wyłącznie dla realizacji swej misji, niemniej niewątpliwie udało mu się ją zrealizować, a przy tym połączył sukces komercyjny z artystycznym w sposób praktycznie niedościgniony. Frederic Malle stał się synonimem wszystkiego, co w perfumach najlepsze. Tym bardziej szokującą wydała się więc decyzja o sprzedaniu się wielkiemu koncernowi. W kończącym się roku, zanim jeszcze ogłoszono tę nowinę, przedstawił on dwa nowe pachnidła – zaskakująco mainstreamowe i łatwe w noszeniu (jak na standardy Malle) Eau De Magolia legendarnego Carlosa Benaima oraz targetowane na rynki arabskie The Night – pachnidło… oudowe (a jednak!) w wykonaniu Dominique’a Ropiona. Czyżby pierwsze symptomy wyraźniejszej orientacji na komercjalizację? Czas pokaże.

Można oczywiście snuć różne domniemania w kwestii przyczyn i tego, kto tak naprawdę wyszedł z inicjatywą obu transakcji oraz jak wpłyną one na obie marki, a być może nawet i rynek perfum w ogóle. Trzeba jednak pamiętać, że gdy nie wiadomo o co chodzi, zwykle chodzi o pieniądze. Warto też wiedzieć, że koncern formatu Estee Lauder nie kupuje byle czego. Oba biznesy perfumowe okazały się być bardzo dobrze prosperującymi i przynoszącymi właścicielom wysokie zyski. Zostały kupione wyłącznie po to, by te zyski zwielokrotnić, a tego nie da się zrobić bez znaczącego rozszerzenia dystrybucji, a co za tym idzie zwiększenia dostępności perfum. Cóż – być może więc wkrótce perfumy Le Labo i Frederic Malle będzie można nabyć w perfumeriach sieciowych (podobnie jak to jest w przypadku ekskluzywnych pachnideł Tom Ford Private Blend będącego od początku w rękach Estee Lauder). Nie wiem, na ile ma to związek, ale od całkiem niedawna na oficjalnej stronie perfum Frederica Malle można nabyć pojedynczy 10 ml refill, a nie – tak jak to było dotąd- wyłącznie set 3×10 ml tego samego zapachu. Czyż nie jest to drobny, ale pozytywny ruch zwiększający dostępność produktu? Z pewnością rok 2015 przyniesie ciąg dalszy obu historii. Jestem ich bardzo ciekaw.

Spoglądając na spis perfum męskich, które pojawiły się w 2014, a które miałem okazję testować, chciałbym wyróżnić kilka z nich – poza wspomnianym wcześniej Terre d’Hermes Eau Tres Fraiche. Przede wszystkim jak dla mnie premiera roku czyli Amouage Journey Man. W końcu męski Amouage, który podoba mi się od początku do końca. Niezwykle udany efekt kooperacji pomiędzy Christopherem Chongiem – artystycznym dyrektorem omańskiej marki – i dwoma perfumiarzami Pierrem Negrinem i Alberto Morillasem oczarował mnie bogatą mieszanką przypraw, amuażowego kadzidła oraz wzmocnionego geraniolem tytoniu i cypriolu. To nie tylko według mnie najlepszy męski zapach tej marki, ale także pachnidło, w którym odnalazłem wreszcie „swoją” nutę tytoniową. Pozostając przy tej marce trzeba też wspomnieć o kolejnym świetnym Opusie – numer VIII to zupełnie niezwykłe, kwiatowo-drzewne, bardzo nowatorskie w swej formie perfumy najwyższej jakości.

Fahrenheit Le Parfum Diora okazał się być najbardziej udanym flankerem klasyka z uwspółcześnioną, wypłukaną z petrolu nutą fiołkową złagodzoną słodkimi cytrusami, zanurzoną w gęstej mieszance wanilii na współcześnie skórzanej bazie. Nadspodziewanie dobrze wypadł przyprawowo-drzewny Bvlgari Man in Back. Tyleż kontrowersyjny, co przeze mnie lubiany, pierwszy od długiego czasu całkowicie nowy męski Guerlain L’Homme Ideal pachnący amaretto, gorzkimi migdałami (czyli benzaldehydem) i tonką narobił sporo szumu na rynku i podzielił publikę na rozczarowanych i zadowolonych. Oczarowanych nie spotkałem…

Jakie jeszcze godne uwagi premiery miały miejsce w 2014 roku?

Swą nową markę Orto Parisi zaprezentował podczas targów Piti Fragranze 2014 niestrudzony Alessandro Gualtieri, zaraz po tym, jak zwieńczył cykl Nasomatto niezwykłą, opartą na „planowanych pomyłkach” kompozycją Blamage. Ten sam perfumiarz dołożył kolejne dwie pozycje do intrygującej, naprawdę interesującej kolekcji zapachowej Maria L (wcześniej MariaLux) firmowanej przez jego partnerkę Lilian Driessen. Tym razem są to zapachy uniseksowe: Aramesh i Mogadess – oba bardzo interesujące i warte osobnego wpisu na blogu. Kolejne zapachy „opublikowali”: niestrudzony Andy Tauer (Sotto La Luna Gardenia) oraz Roja Dove (Nüwa), a także Olfactive Studio (intrygujące Ombre Indigo). Dosłownie mocnym akcentem był w tym roku niesamowity, nieziemski i jednocześnie ziemią wstrząsający Rien Intense Incense Etat Libre d’Orange, obok uroczo świeżej Cologne. Nie milczał także Mistrz Serge Lutens proponując zaskakujące i trudne do zakwalifikowania L’Orpheline, kolejną wodę z cyklu L’Eau – Laine de Verre oraz ultra-ekskluzywny i przy tym ultra-drogi (600$ za 50 ml!) L’incendiaire dający początek nowemu cyklowi Section d’Or. Comme des Garcons w końcu (!) przyłączyło się do oudomanii publikując Wonderoud. Poza tym marka przedstawiła zapach Serpentine oraz stworzyła perfumy celebryckie GIRL firmowane przez rapera i producenta muzycznego Pharrella Williamsa. O dwa nowe pachnidła Abime i Nouveau-ne poszerzona została oferta niszowej marki Humiecki & Graef, której poczynania zdecydowanie warto śledzić, bowiem duet perfumiarzy Laudamiel & Hornetz tworzy niezwykle nowoczesne i bardzo nowatorskie, doskonałe pachnidła. Kolejny zapachowy duet feminine Pluriel i masculine Pluriel zaprezentował w ramach swej marki MFK Francis Kurkdjian, a Olivier Creed poświęcił swój złożony z pięciu zapachów cykl Acqua Originale swoim ulubionym naturalnym składnikom. Penhaligon’s wprowadził linię kosmetyków męskich Bayole’a, w tym także wodę toaletową. Labaratorio Olfattivo po raz kolejny skorzystało z talentu Cecile Zarokian i wydało wysoko notowany Patchouliful. Wreszcie Olivier Durbano zaskoczył wszystkich inspirowanym mitologią zapachem Promethee, w którym obok sugestywnej woni ognistego płomienia odnajdziemy woń kopru.

Perfumowymi wydarzeniami są zawsze nowe pachnidła autorstwa Bertranda Duchaufoura, którego talent niezwykle sobie cenię. A ten zaprezentował w tym roku całkiem pokaźną liczbę dzieł: trzy kolejne kompozycje dla L’Artisan Parfumeur w ramach cyklu Explosions d’Emotions (Haute Voltige, Onde Sensuelle i Rappelle-Toi), Lothair oraz Tralala dla Penhaligon’s, piękny rumowo-tabakowy Or du Serails dla Naomi Goodsir, kadzidlany Copal Azur dla Aedes de Venustas, Rose Cut dla Ann Gerard i jeszcze kilka innych.

Poza tym odnotować warto mainstreamowe męskie premiery 2014: Dior Homme Parfum, Dior Homme Eau for Men, Chanel Bleu Eau de Parfum, Tom Ford Grey Vetiver w wersji Eau de Toilette, Lalique Hommage a’L Homme Voyageur, Chanel Allure Homme Edition Blanche Eau de Parfum, o których albo już na blogu pisałem albo wkrótce napiszę.

W 2014 miało oczywiście miejsce całe mnóstwo premier perfum damskich, które co prawda nie są moją domeną, ale od czasu do czasu tu i ówdzie coś z nich popróbuję. W tym roku były dwa takie pachnidła: najnowszy, uroczy Narciso by Narciso Rodriguez – kremowo białokwiatowy z biało-piżmowym tłem, delikatny, śliczny, choć chyba raczej dla młodszych kobiet oraz – dla tych dojrzalszych – zaskakująco szyprowy Cartier La Panthere w wykonaniu cudownej Mathilde Laurent. Dużo dobrych recenzji zebrał Knot Bottega Veneta zmieszany przez Daniele Andrier oraz najnowszy damski Tom Ford Velvet Orchid. No a poza tym na rynku pojawiły się kolejne flankery: Miss Dior Blooming Boquet, L’Eau Couture Eli Saab, wspomniany Jour d’Hermes Absolue, La Petite Robe Noire Couture Guerlain, Dior Hypnotic Poison Eau de Parfum, Prada Candy Florale, Bottega Veneta Essence Aromatique oraz Chanel Coco Noir Extract. Nie można pominąć premier w ekskluzywnych liniach Chanela (Jersey, Beige i 1932), Diora (Cuir Cannage oraz tzw. Elixir Precieux: Oud, Rose, Ambre i Musc) i Toma Forda (Mandarino di Amalfi oraz Costa Azzurra – oba to bardzo obiecujące rozwinięcia kolońskiego konceptu zapoczątkowanego przez Neroli Portofino oraz Patchouli Absolu). 

Generalnie obserwowaliśmy dwa główne trendy –  wzrost zapachowego poziomu perfum designerskich, co bardzo cieszy, oraz niestety spadek poziomu jakości perfum niszowych i trwonienie konceptu tzw. perfumowej niszy. Nowe marki rosły w 2014 roku jak przysłowiowe grzyby po deszczu, a ich rzekoma niszowość, tudzież ekskluzywność nieraz okazywała się tylko chwytem marketingowym. Generalnie liczba premier zapachowych spoza mainstreamu rosła (zaczęła przypominać to, co jeszcze parę lat temu działo się właśnie w mainstreamie) i prawdopodobnie ta tendencja utrzyma się w 2015 roku. Na znaczeniu będą nabierać maleńkie, często jednoosobowe mikro-firmy perfumeryjne, tzw. artisanal perfumers, często bazujące wyłącznie na naturalnych składnikach. Szczególnie dużo tego typu inicjatyw odnotowano w 2014 roku w USA oraz Wielkiej Brytanii. Tym samym ciężar kreatywności przesuwać się będzie stopniowo z marek niszowych, które ulegają intensywnej komercjalizacji i zaczynają dostarczać to, czego konsument oczekuje, na stricte artystyczne chcące swoimi kreacjami wywołać pozytywny ferment twórczy. Niestety te przedsięwzięcia ze względu na nikłą skalę i brak finansowego wsparcia nie będą miały szans na dotarcie do szerszej publiki. Tak kółko niestety się zamyka… Ale cała nadzieja w nowych ambitnych twórcach, którzy dysponują na tyle dużymi finansami, że mogą pozwolić sobie na wynajęcie wybitnego „nosa” w celu zrealizowania swych odważnych konceptów (patrz Masque Milano czy O’Driu Perfumes).

Byłbym zapomniał – mam wrażenie, że oudomania miała się w 2014 wciąż nieźle, choć ogarnęła swą falą nieco bardziej „dolne rejestry perfumeryjne” demokratyzując się do granic przyzwoitości (no bo np. taki Pino Silvestre Oud Absolute…). Ale to nie koniec, bowiem zapowiedziano już na rok 2015 premierę Ralph Lauren Polo Supreme Oud…

Na koniec nie mogę nie wspomnieć o jakże miłych akcentach polskich (!). Przede wszystkim premiera Sensei oraz She Sensei naszego rodzimego perfumiarza Piotra Czarneckiego oraz niezwykłe zapachowe trio Ephemera by Unsound, nad którym pracował sam Geza Schön. Szerzej o tych polskich śladach na zapachowej mapie świata już wkrótce na blogu.

Myślę, że przyszły rok szykuje się co najmniej tak dobrze, jak ten dobiegający końca. Osobiście planuje poznanie w 2015 roku m.in. zapachów Vero Profumo (w końcu), Orto Parisi, Masque Milano, O’Driu Perfumes, Zoologist Perfumes. Cała reszta będzie – jak to zwykle bywa – nieplanowana.

A tak w ogóle, to już teraz z myślą o przyszłym roku – cytując klasyka – „Dużo czytam, odświeżam umysł, będę k..a ostry jak brzytwa.” 😉

I z tym noworocznym postanowieniem pozostawiam Was Drodzy Czytelnicy.

Ale to tylko na kilka dni. 🙂

Do rychłego zobaczenia zatem!